ی ب سومین کنفرانس ملی حفاظت خاک و آتخیسداری 9 و 30 خرداد 1397 تررسی اثر انذازه سلول مذل رقومی ارتفاعی تر صحت شثیهسازی رواناب )مطالعه موردی: حوزه آتخیس کن( 1 تاقر قرمسچشمه* مرضیه حاجی محمذی - 1 * یؿ س ؿئ اؾتبزیبض پػ كىس حفبظت ذبن آثریعزاضی ؾبظ ب تحمیمبت آ ظ تط یح وكب ضظی )baghergh@gmail.com( - زا كد ی زوتطی آثریعزاضی زا ك ب ت طا )mohammadi.mz@ut.ac.ir( ز زا چکیذه س یسض غیىی SWAT س ی ی ت ظیؼی فیعیه پبی اؾت و زض ظ ی قجی ؾبظی ضفتبض بی یسض غیىی سیطیت ح ت ؾؼ یبفت اؾت. زض س ثب پبی فیعیىی س SWAT زض تكریم ؿیط خطیب ی ثبقس ی ت ا س زض نحت ظ بی آثریع لسضت تفىیه ىب ی ثط تبیح قجی ؾبظی تأثیط صاض اؾت صا نحت س ضل ی اضتفبػی و ج بی ضل ی اضتفبع ثط تبیح قجی ؾبظی ض ا بة ت ؾظ س یسض غیىی SWAT زض ح ظ آثریع و تبیح قجی ؾبظی تبثیط صاض ثبقس. سف اظ ای پػ ف ثطضؾی اثط زلت س بی DEM ثب زلت 300 50 00 150 100 70 50 30 0 10 تط اخطا قس. س اخطا قس ت ؾظ ط افعاض ی ثبقس. زض ای تحمیك س SWAT ت ؾظ مك - SWAT CUP ا ضیت sufi ثب زض ظط طفت ضطیت ف ؾبتى یف ث ػ ا تبثغ سف ضز اؾ دی اػتجب ضؾ دی لطاض طفت اػتجبضؾ دی س ت ا بیی س SWAT ضا زض قجی ؾبظی ض ا بة ثطاؾبؼ مك بی DEM ثب زلت بی تفب ت. تبیح ثسؾت آ س اظ اؾ دی كب زاز. ثغ ضیى مبزیط NS R. ثطای س بی ایدبز قس زض طح اؾ دی حس ز 0/6 زض طح اػتجبضؾ دی حس ز 0/5 ثسؾت آ س. تبیح مبیؿ مبزیط ثسؾت آ س ثطای -P NS R d-factor factor زض س بی اخطا قس ت ؾظ مك بی DEM ثب زلت تفب ت جؿت ی ؼ یزاضی زض ؾغح 95 زضنس ضا كب واشه های کلیذی: زلت س ضل ی اضتفبعی س یسض غیىی SWAT ا ضیت SUFI- ح ظ آثریع و. مقذمه آة مف حیبتی زض ت ؾؼ التهبزی ظیؿت حیغی ثره ل زض لط حبضط زاضز ثی پبضا تط بی ذ ز كرهبت فیعیىی ح ض ثطلطاض ی. س بی یسض غیىی و ض اثظ آ بضی بؾجی و س پبی اؾبؼ بؾجی ثطای پیف ثی ی خطیب زض ح ظ بی آثریع حؿ ة یق س ) ز 007(. ای س ب اثعاض بؾجی ثطای اضظیبثی بثغ آة زضن ف فطآی س بی یسض غیىی پیف اثط تغییطات زض وبضثطی اضاضی ال ی ؿت س ثی ی ) ط 003(. زض ثی ای س ب س بی ت ظیؼی لبزض س ت ظیغ ىب ی زض تغیط بی ض زی پبضا تط ب ضا زض ظط ث یط س ث بثطای ث اعالػبت ىب ی ثب زلت بؾت یبظ زاض س. زؾتیبثی ث تبثیط زلت ض زی س ب ثط تبیح ثسؾت آ س ی ت ا س زض ت ی ض زی بی س عی بی ت ی بی ا ب زض یىح ض آثریع ث ض الغ ق ز. زض ن ضتی و س ثب زاز بی ض زی میبؼ ثعض تط ذط خی لبث لج ی ضا زاقت ثبقسف زی ط یبظ ث ت ی زاز بی ثب میبؼ و چىتط ج ز زض تید زض عی ظ ب نطف خ یی ی ق ز. زا س یسض غیىی SWAT یه س ت ظیؼی اؾت و ت ؾظ ؾط یؽ تحمیمبت 1 Soil and Water Assistant Tool 1
آ طیىب اضائ قس ىبضا ض زذب اقیتب زض ثؿیبضی اظ غب ؼبت ثىبض طفت قس اؾت. اظ غب ؼبت ا دب قس زض ای ظ ی ی ت ا ث غب ؼ ا ی )003( اقبض وطز. ایكب قست خطیب ضا ثب س آ طیىب قجی ؾبظی HSPF س SWAT زض كت ح ض وكب ضظی زض ح ض ی ثب یىسی ط مبیؿ وطز س. زض بیت زضیبفت س و اذتالف ز س ثیكتط ث ز ی اذتالف ىب یع آ ب زض حبؾج ض ا بة یثبقس. ؾپؽ تید طفت س و س SWAT زض ضاثغ ثب پیفثی ی قست خطیب تبیح لبث اػت بزتطی ؿجت ث HSPF تحت قطایظ آة ایی رت ف ث زؾت یز ز قبیس ثطای ثطضؾی زضاظ ست تأثیط تغییطات ال ی ی ثط بثغ آة ؾغحی اثعاض ث تطی ثبقس. ط ؾ خطیب زض یه ح و ىبضا )015( زض غب ؼ ای ت ا بیی س SWAT ضا زض قجی ؾبظی ثطف ش ة ثطف و ؿتب ی ثطضؾی وطز س. زض ای تحمیك اؾ دی اػتجبضؾ دی س ت ؾظ ا ضیت SUFI- زاز بی MODIS ا دب قس. تبیح كب زاز و تؼطیف ثب س بی اضتفبػی زض ثبالزؾت بعك و ؿتب ی ثبػث ث ج ز قجی ؾبظی یسض غیىی حتی خطیب پبیی زؾت ح ض بیی و تحت پ قف ثطف لط اض زاض س ی ق ز ػ ی ضغ و ی ثیف ثطآ ضز زض پبیب فه ثبض ثطف ثب س بی اضتفبػی ثبال SWAT ت ا ؿت پ قف ىب ی ظ ب ی ثطف ضا ثر ثی بیف ز س. )015( اظ زاز بی ثبض ث ز ن ضت ض ظا ؾبػتی ثطای قجی وطز س ػ ىطز س ضا ثطای ای ز حب ت ضز مبیؿ لطاض زاز س اؾت. ؾبظی خطیب ث ن ضت ض ظ زض غب ؼ ای یب ا ت ؾظ س ىبضا SWAT اؾتفبز. تبیح كب زاز و س زض ن ضت اؾتفبز اظ زاز بی ؾبػتی ثبض زض قجی ؾبظی خطیب ض ظا ػ ىطز ث تطی زاقت چ ی زض ای حب ت خطیب بی حساوثط ؾیالة بی فه ی یع ثب زلت ثبالتطی قجی ؾبظی یق ز. س زض میبؼ ؾبػتی 58 زضنس اظ خطیب ضا ث ػ ا خطیب پبی ثطآ ضز وطز زض حب یى زض س ض ظا 34 زضنس خطیب خعء خطیب پبی ثسؾت آ س. ثطاؾبؼ تبیح ای غب ؼ لسضت تفىیه ظ ب ی مبزیط ثبض ی ت ا س اثط لبث الحظ ای ثط زلت قت ی ؾبظی س یسض غیىی SWAT زاقت ثبقس و زض غب ؼبت تغییط ال ی قجی ؾبظی آ ز ی حبئع ا ت از زاضا زض غب ؼ ای زی ط ا یت SUFI- ؾیؿی ىبضا زض س و فبلس ایؿت ب ث ز ضز اضظیبثی لطاض زاز س )017( س یسض غیىی SWAT ضا زض قجی ؾبظی ثیال آثی ح ض ق طی. زض ای غب ؼ اؾ دی س ت ؾظ ط افعاض SWAT CUP ت ؾظ زاز بی خطیب و ث ؾی ض ؿجیت ثطای غم ثسؾت آ س ثه ضت ب ب ا دب قس. تبیح اؾ دی اػتجبضؾ دی تغبثك ذ ة ثی زاز بی ف ا ساتی قجی ؾبظی قس ت ؾظ س ضا كب زاز ثغ ضیى ثطای ز ض اؾ دی R ثطاثط 0/69 ضطیت ف ؾبتى یف )NS( ثطاثط 0/53 ثسؾت آ س. چ ی مبزیط ای ز ضطیت ثطای ز ض اػتجبضؾ دی ث تطتیت 0/51 0/61 حبن قس. ث بثطای تبیح ثسؾت آ س ػ ىطز ذ ة س ضا زض ح ض ق طی فبلس ایؿت ب كب زاز. اظ غب ؼبت ا دب قس زض زاذ وك ض یت ا ث غب ؼ ك ىبضا )1394( اقبض وطز. آ ب وبضایی ز س SWAT IHACRES ضا زض قجی - ؾبظی ض ا بة ح ض آثریع ذط آثبز ضز اضظیبثی لطاض زاز س. ثطضؾی بی ای تحمیك كب زاز و زلت س ی ت ظیؼی )SWAT( زض قجی ؾبظی زثی خطیب ثب زلت س یىپبضچ )IHACRES( تفب ت لبث ت خ ی ساقت س یىپبضچ ثب ت خ ث ض زی بی و ثس پیچیس ی ظیبز لبث یت قجی ؾبظی مساض زثی خطیب زض ح ض آثریع ضا زاقت. ث بثطای ثب ت خ ث زض زؾتطؼ ث ز اعالػبت یت ا اظ ای س ب ث ظ ض قجی ؾبظی ض ا بة غم اؾتفبز وطز. حبخی ح سی ىبضا ) 1397 ( ض ا بة ح ض و ضا ثب اؾتفبز اظ س SWAT ضز اضظیبثی لطاض زاز س. تبیح حبن اظ اؾ دی اػتجبضؾ دی اثط تغییط ال ی ثط س SWAT یع ضضبیتجرف ث ز ثغ ضیى ؼیبض ف ؾبتى یف ث ػ ا تبثغ سف ثطای ز ض اؾ دی اػتجبضؾ دی ث تطتیت 0/71 0/8 ثسؾت 1. Van Liew. Hydrological Simulation Program-Fortran 3. Washita 4 Grusson 5 Yang 6 Sisay 7 Vadodara
آ س.زض بیت ؾ بضی بی ال ی ی ایدبز قس افعایف ض ا بة ثطای فه ظ ؿتب وب ف مساض آ ضا ثطای ؾبیط فه كب زاز. ثغ ض و ی ثطاؾبؼ تبیح ث زؾت آ س وب ف 1 زضنسی ض ا بة ثطای ز ض آتی پیفثی ی قس. ظطی پ یب ىبضا )1394( یعا ػ ىطز ز س ثبض- ض ا بة SWAT IHACRES ضا زض قجی ؾبظی ض ا بة ز ح ض ی فب ؾ ال اضظیبثی وطز س. تبیح طث ط ث زاض ب ثطضؾی بی آ بضی كب زاز و س ب ب ض ظا زض ط ز ز ض اؾ دی نحت SWAT IHACRES زض میبؼ SWAT ثطای قجی ؾبظی ض ا بة زض میبؼ ض ظا ب ب زض ح ض ؾ دی زض قجی ؾبظی ض ا بة تبیح مج بؾجی اضائ زاز س ا ب زض و س بی غب ؼبتی بؾت تط ث ز. لط ع چك حبج ح سی )1397( پبضا تط بی ؤثط زض قجی ؾبظی زثی ض زذب و ت ؾظ ا ضیت SUFI- ضا زض وب یجطاؾی س SWAT ضز ثطضؾی لطاض زا س. تبیح اؾ دی اػتجبضؾ دی س لبث لج ثسؾت آ س ثغ ضیى مبزیط MAE R NS زض طح اؾ دی ث تطتیت 0/59 0/65 0/63 تط ىؼت ثط ثب ی ثسؾت آ س زض طح زؾت آ س. اػتجبضؾ دی ث تطتیت 1/55 0/53 0/53 تط ىؼت ثط ثب ی ث زض بثغ ضز ثطضؾی ث اثؼبز رت ك س زلت آ پطزاذت قس اؾت ی زض ذه ل تبثیط زلت ض زی بی س زض تبیح قجی ؿبظی یػ اثط ا ساظ ؾ DEM و تط پػ ف ن ضت طفت اؾت. اظ آ دبییى SWAT یه س یسض غیىی ی ت ظیؼی اؾت ثطای قجی ؾبظی خطیب اعالػبت ىب ی مف ی زض تبیح حبن اظ قجی ؾبظی زاض س صا زض ای پػ ف ؾؼی قس اؾت تبثیط ا ساظ ؾ ی DEM ثط تبیح قجی ؾبظی خطیب زض ح ض و ثطضؾی طزز. مواد و روشها معرفی منطقه ح ض و و اظ ظیط ح ض بی آثطیع طوعی وك ض حؿ ة ی ق ز ثب ؿبحت ثیف اظ 0 وی تط طثغ زض ع خغطافیبیی 11 51 تب 1 51 ق ب ی ػطو خغطافیبیی 46 35 تب 55 35 قطلی الغ قس اؾت. ای ح ض ثب ح ض بی حهبضن زض غطة خبخط ز زض ق ب ق ب قطلی ؾس وطج زض ق ب ق ب غطة ح ض ضزیح زض قطق ق ط ت طا زض خ ة طظ یثبقس. ح ض و زض یه غم و ؿتب ی لطاض طفت و اذتالف اضتفبع ثی ث ستطی پؿت تطی مغ 400 تط یثبقس ث ع ضی و ث ستطی مغ حس ز 3800 پؿتتطی مغ زض ذط خی ح ظ زاضای اضتفبع 1400 تط اظ ؾغح زضیب یثبقس. ضغی ثبض س ی غم سیتطا ای ث ز فه طع ة ثط ز ض ؾطز ؾب فه ذكه ثط ز ض ط ؾب ت طوع اؾت ت ؾظ ثبض س ی ؾبال ح ض 65 ی ی تط اؾت ثط اؾبؼ غب ؼبت خ ز حسان ثط حسال ت ؾظ زضخ حطاضت ؾبال ث تطتیت ؼبز 7/3 1/6 13/ زضخ ؾب تی طاز یثبقس )ػجبؾی 1388(.. 3
معرفی مذل SWAT قى 1- لؼیت غم ضز غب ؼ SWAT یه س ی ت ظیؼی فیعیىی پی ؾت لبث اؾتفبز ثطای قجی ؾبظی ض ا بة ؾغحی ف ش تجریط تؼطق فطؾبیف خبث خبیی از غصی آفت وف ب خطیب آة ظیطظ ی ی ت فبت ا تمب زض وب ب شذیط ؾبظی زض رع زض ثبظ بی ظ ب ی ع ال ی ست اؾت. ای س زض ا اذط ز 1980 ت ؾظ ؤؾؿ تحمیمبت وكب ضظی آ طیىب ثطای قجی ؾبظی خطیب ض زذب زض اثؼبز ثعضيتط اظ 1000 وی تط طثغ ت ی قس. SWAT س ی فیعیىی اؾت و ث خبی ض ی وطز ض اثظ ض طؾی ی ثطای تكطیح ض اثظ ثی تغیط بی ض زی ذط خی اعالػبتی زض ضز آة ا كرهبت ذبن ت پ طافی پ قف یب ی ض بی سیطیت وبضثطی اضاضی زض ؾغح ح ض ضا اذص ز فطآی س بی فیعیىی طتجظ ثب حطوت آة ضؾ ثبت ضقس یب چطذ از غصی غیط زض ای س ث ع ض ؿتمی اظ ض ی پبضا تط بی ض زی قجی ؾبظی یق س. ا ی طح اظ س ؾبظی تمؿی ح ض ث تؼسازی ظیط ح ض یثبقس و ثط اؾبؼ ت پ طافی ذغ ط قجى خطیب كرم ی طزز. پؽ اظ آ ط ظیط ح ض ثب ت خ ث كرهبت پ قف یب ی مك ذبن ث تؼسازی احس پبؾد یسض غیىی )HRU( تمؿی ی - طزز. ای احس ب ثبیس تب حس ا ىب اظ ظط یسض غیىی كبث ثبق س. زض الغ ثبیس زض ط احس یسض غیىی یػ ی بی ذبن ت پ طافی پ قف وبضثطی اضاضی تغییطات چك یضی ساقت ثبقس. ذط خی بی س ب س ض ا بة ؾغحی زض ط ظیط ح ض اظ خ غ ض ا بة ؾغحی حبؾج قس ثطای ط احس یسض غیىی ث ض ت ؾظ ظ ی ث زؾت یآیس. اطالعات مورد نیاز ترای اجرای مذل SWAT اعالػبت ضز یبظ ثطای اخطای س SWAT ث ز ن ضت اعالػبت ػسزی ىب ی اؾت. اعالػبت ػسزی قب زاز بی ال ی ی ض ظا یثبقس. ای زاز ب قب ثبض س ی ز ب ضع ثت ؿجی ثبز تبثف ذ ضقیسی ی ثبقس. ؾبیط پبضا تط بی ال ی ی ت ؾظ س ثب اؾتفبز اظ س پبضا تط بی ال ی ی قجی ؾبظی یق ز ) یتؿچ ىبضا 005(. ث ظ ض اؾتفبز اظ س پبضا تط بی ال ی ی ثطای ت یس زاز بی ض ظا ای و الظ اؾت قجی ؾبظی ق ز یع ثطای ثبظؾبظی آ بض فم ز ض ظا ی ثبیؿت اعالػبت ایؿت ب 1- Weather Generator 4
اق بؾی و زاضای آ بض ث س ست اظ ت ب ی پبضا تط بی اق بؾی اظ لجی : ثبض س ی حسال حساوثط زضخ حطاضت ضع ثت ؿجی ؾطػت ثبز تبثف ذ ضقیسی ثبقس زض پبی ب زاز س ث وبض طفت ق ز. ؼ أل ای اعالػبت زض وك ض حس ز ث ایؿت ب بی ؾی پتیه یثبقس. زض ای پػ ف ایؿت ب ؾی پتیه طآثبز ثطای ای ظ ض ث س ؼطفی قس. الظ ث یبزآ ضی اؾت و ای ایؿت ب ت ب ظ ب ی ضز اؾتفبز لطاض ی یطز و زض اعالػبت ثبض س ی زضخ حطاضت ثب زاز بی فم ز قس ض ثط طزز. چ ی ثطای اعالػبت ثبض اظ آ دبیی و ایؿت ب بی ثبضا ؾ دی زاذ ح ض فبلس آ بض ع ال ی ست ث ز س اظ اعالػبت ثبض ایؿت ب بی ق طؾتب ه ؾیطا ثی مب و زض اعطاف ح ض لطاض زاض س اؾتفبز طزیس. چ ی ث ظ ض اؾ دی س اظ زاز بی زثی ایؿت ب یسض تطی ؾ مب الغ زض ذط خی ح ض اؾتفبز قس. كرهبت ایؿت ب بی ضز اؾتفبز زض ای غب ؼ زض خس قس اؾت. ایؿت ب ع ایؿت ب جذول - 1 مشخصات ایستگاههای مورد استفاده ع خغطافیبیی )زضخ -زلیم ( ػطو خغطافیبیی )زضخ -زلیم ( اضتفبع اظ ؾغح زضیب ) تط( ؾب آ بضی )1( آ ضز 001-1961 1190/8 35-41 51-19 طآثبز ؾی پتیه 1996-1980 193 35-58 51-1 ق طؾتب ه ثبضا ؾ دی 1996-1980 1790 36-0 51-09 ؾیطا ثبضا ؾ دی 1996-1980 1360 35-50 51-0 ثی مب ثبضا ؾ دی 1996-1980 1430 35-47 51-15 ؾ مب یسض تطی اعالػبت ىب ی ضز یبظ خ ت اخطای س قب س ضل ی اضتفبػی اعالػبت طث ط ث وبضثطی اضاضی ذبن ح ض ضز غب ؼ یثبقس. س ت ؾظ مك DEM لبزض ث تؼیی ح آثطا ب تمؿی ح ض ث ظیطح ض ب اؾترطاج كرهبت فیعیىی ح ض ب یثبقس. زض ای پػ ف ث ظ ض ثطضؾی اثط ا ساظ ؾ DEM ثط تبیح قجی ؾبظی ض ا بة اظ مك DEM ثب زلت ؾ ی 300 50 00 150 100 70 50 30 0 10 تط اؾتفبز قس. زض ازا ث ظ ض تكىی HRU مك انالح قس ؾی بی ح ظ بی آثریع ثب زلت 1:100000 مك ذبوك بؾی ح ض ثب زلت 1:5000 اظ زفتط غب ؼبت بثغ عجیؼی ت طا ت ی قس. وبضثطی غم ث تطتیت ؾؼت طاتغ ی تطاو ثبغبت طاتغ تطاو طاتغ و تطاو غم ق طی ث ز. واسنجی و تحلیل عذم قطعیت مذل زض ای پػ ف اظ ض SUFI- خ ت اؾ دی تح ی ػس لغؼیت س SWAT SUFI- ث ای تطتیت شی ن ضت طفت : 1. تبثغ سف تؼیی قس اؾتفبز قس. طاح اخطای ثط ب. مبزیط حسال حساوثط غ ك پبضا تط ب كرم طزیس 3. آ ب یع حؿبؾیت ت ب ی پبضا تط ب زض طاح ا ی اؾ دی ا دب قس 4. زا ػس لغؼیت ا ی اضظیبثی قس ثطای ض ثطزاضی التی بیپط-وی ة ا صاض طزیز پبضا تط بی حؿبؼ ق بؾبیی قس ث ی 5. ثطزاضی التی بیپط- وی ة اخطا قس n تب قجی ؾبظی ثطاؾبؼ تبثغ سف ا دب قس 6. ؾبظی پبضا تط بی حؿبؼ زض عی اؾ دی ن ضت پصیطفت. ض SUFI- ت ب ػس لغؼیت ب قب ػس لغؼیت ض زی س ف ی پبضا تط ب زاز بی ا ساظ یطی قس ضا زض س ؾبظی زض ظط ی یطز. ؾ دف 1- Digital Elevation Model Latin Hypercube Sampling 5
یعا ػس لغؼیت زض ثط يی ض س ت ب اضز ف ق ی ثبقس ت ؾظ ؼیبضی ث ب قس زض ثب س ػس لغؼیت p-factor و ثیب ط زضنس زاز بی ا ساظ یطی 95 زضنس ( )95ppu لطاض ی یط س اؾت. ؼیبض 95ppu ثب حبؾج مبزیط ت بظط احت ب /5 زضنس ث ػ ا حس پبیی 97/5 زضنس ث ػ ا حس ثبال ثب اؾتفبز اظ ثطزاضی ث ض بیپط- وی ة حصف 5 زضنس قجی - ؾبظی ثؿیبض ثس ث زؾت آ ز. فبوت ض زی ط زض ثطآ ضز ویفیت اؾ دی تح ی ػس لغؼیت d-factor یثبقس و ثطاثط ثب یب ی ضرب ت 95ppu تمؿی ثط ا حطاف ؼیبض مبزیط ا ساظ یطی قس. ث بثطای زض sufi- سف زض ثط طفت ثیكتطی مبزیط كب س قس ثب و تطی ضرب ت ثب س ی ثبقس. قطایظ ایس آ زض یه قجی ؾبظی ظ ب ی اؾت و مساض نفط عزیه ثبقس )ػجبؼپ ض 011(. زض ای پػ ف ػال ثط ز فبوت ثبال اظ ز تبثغ قس اؾتفبز ز. ای ز تبثغ اضظیبثی ثطاؾبؼ ض اثظ 1 ا دب طفت ز. p-factor ث یه d-factor ث NS ثطای اضظیبثی آ بضی س اؾ دی R R n i1 NS 1 n i1 (Qobs,i Q obs)(qsim,i Q sim) n obs,i obs i1 sim,i sim (Q Q ) (Q Q ) n i1 n i1 (Q Q ) obs sim i (Q Q ) obs,i obs ضاثغ )1( ضاثغ )( زض ای ض اثظ Q obs مبزیط ا ساظ یطی قس Q sim یب ی مبزیط قجی ؾبظی قس n تؼساز كب سات اؾت. ضطیت مبزیط قجی ؾبظی قس Q obs یب ی مبزیط ا ساظ یطی قس Q sim R كب ز س ر ا ی مبزیط كب س ای قجی ؾبظی ثب اؾتفبز اظ ض تدعی ض طؾی ی اؾت مساض آ ثی 0 تب 1 تغییط یو س. ضطیت ف-ؾبتى یف )NS( اذتالف ؿجی ثی مبزیط كب س ای قجی ؾبظی قس ضا كب ی ز س مساض ای فبوت ض ثی یه تب فی ثی بیت تغییط ی و س. پؽ اظ ات ب طح اؾ دی س ضز اػتجبضؾ دی لطاض ی یطز. اػتجبضؾ دی قجی اؾ دی اؾت و زض آ زاز بی قجی ؾبظی قس ت ؾظ س زض یه ؾطی ظ ب ی تفب ت اظ ز ض اؾ دی ثب الؼیت مبیؿ ی طزز. ت ب تفب ت آ ثب اؾ دی ای اؾت و یچ تهحیحی ض ی پبضا تط ب ن ضت ی یطز. زض ای غب ؼ اؾ دی اػتجبض ؾ دی س ثطای س اخطا قس ت ؾظ مك DEM ثب زلت 0 تط ا دب قس زض ازا حس ز بؾت تؼطیف قس ثطای ط پبضا تط زض اؾ دی اػتجبضؾ دی س ت ی قس ثطاؾبؼ ؾبیط ا ساظ ؾ ی DEM اؾتفبز قس. نتایج اثتسا ح ض ثطاؾبؼ ت پ طافی قجى خطیب ثب زض ظط طفت ؿبحت آؾتب 000 ىتبض ث 9 ظیطح و تمؿی قس ؾپؽ ثطاؾبؼ ؾبیط اعالػبت ىب ی ب جطز ط ظیطح ض ث تؼسازی HRU تمؿی قس و تؼساز HRU ایدبز قس ثطای و ح ض ثطاؾبؼ مك بی DEM ثب زلت تفب ت زض خس )( آ ضز قس اؾت. 1 95 Percent Prediction Uncertainty Nash-Sutcliffe 6
جذول - تعذاد HRU ترای نقشههای DEM تا دقت متفاوت 300 50 00 150 100 70 50 30 0 10 DEM 116 114 115 106 11 97 100 77 71 68 HRU زض ای تحمیك س ثطاؾبؼ آ بض 1980 تب 1996 ثب زض ظط طفت 3 ؾب آ بضی 198-1980 خ ت warm up ت ؾظ مك - بی DEM ثب زلت بی تفب ت اخطا طزیس. قى )( جؿت ی ثی مبزیط كب ساتی قجی ؾبظی قس ضا ثطای زلت بی رت ف س ضل ی اضتفبع كب یز س. 7
شلک - همثستگی رواناب مشاهذاتی و شثیهسازی شذه تراساس DEM های مختلف زض ازا اؾ دی س زض میبؼ ظ ب ی ض ظا ثطاؾبؼ مبزیط كب س آ بضی 1991-1983 ن ضت طفت ع تبثغ سف ثطای ث ی وطز س مساض ای زثی ایؿت ب ؾ مب الغ زض ذط خی ح ض ثطای ز ض NS ا تربة قس. زض طح اؾ دی س آ ب یع حؿبؾیت ا دب حؿبؼ تطی پبضا تط ب كرم قس. خس )3( مساض ثسؾت آ س ثطای پبضا تط بی ث ی قس زض س اخطا قس ت ؾظ مك پبضا تط بی حؿبؼ زض طح اؾ دی ثطاؾبؼ آ بض س ضا ثطای س اخطا قس ت ؾظ 0 DEM بی اخطا قس ت ؾظ طح اؾ دی DEM ثب زلت 0 تط ضا كب ی ز س. اػتجبضؾ دی س ثب اؾتفبز اظ مبزیط ث زؾت آ س ثطای 199 تب 1996 ن ضت طفت. اقىب )3( )4( تبیح اؾ دی اػتجبضؾ دی تط ثه ضت طاف كب یز س چ ی تبیح اؾ دی اػتجبضؾ دی ثطای س - ط یه اظ مك بی DEM ثب زلت تفب ت زض خسا )5( )4( آ ضز قس اؾت. ثطای اؾبؼ ثطای س بی اخطا قس ت ؾظ مك بی DEM ثب زلت بی تفب ت تبیح اؾ دی اػتجبضؾ دی ثبالتط اظ 0/5 ثسؾت آ س و ثب ت خ ث ای ى ثطای ثبالتط اظ NS مبزیط 0/5 زض میبؼ ب ب تبیح س ثطای غب ؼبت یسض غیه چ ی قجی طتجظ ثب ا تمب آالی س ب لبث لج ل ساز ی طزز ؼ أل ی ؼیبض ثطای پبضا تط R یع ضز اؾتفبز لطاض ی یطز ؾبظی فطآی س بی Moriasi( ىبضا 007( ث بثطای تبیح ثسؾت آ س لبث لج ث ز. مبزیط چ ی زض غب ؼ ای و ت ؾظ یب ىبضا )016( ا دب قس NS R زض میبؼ ض ظا ث تطتیت 0/47 تب 0/47 0/93 تب 0/93 ثطای ز ض اؾ دی 0/7 تب 0/9 0/96 تب 0/96 ثطای ز ض اػتجبضؾ دی ثسؾت آ س. شکل 3 - نمودار مقایسه مقادیر مشاهذاتی و شثیهسازی شذه در دوره واسنجی )1983-1991( ترای 0 DEM متر 8
شکل 4- نمودار مقایسه مقادیر مشاهذاتی و شثیهسازی شذه در دوره اعتثارسنجی )199-1996( ترای 0 DEM متر 9
جذول 3- پارامترهای منتخة جهت واسنجی مذل اجرا شذه توسط نقشه DEM تا دقت 0 متر پارامتر توضیحات حذاقل حذاکثر مقادیر تهینه /36 5 1/79 ز بی ش ة ت ز ثطف )زضخ ؾب تی طاز( SMTMP -0/76-0/3 SFTMP ت ؾظ ز بی ا ثطای تجسی ثبضا ث ثطف )زضخ ؾب تی طاز( 0/97-0/16 0/ 0/145 ضطیت ب ی آثطا ان ی ط ح ض CH-N 4/7 4/7 4/19 فبوت ض ش ة ثطف زض 1 غ ئ ) ی ی تط ثط زضخ ؾب تی طاز( SMFMN 151/14 157/93 CH-K سایت یسض یىی ؤثط زض وب ب ان ی ) ی ی تط ثط ؾبػت( 145/96 4/19 4/4 SMFMX فبوت ض ش ة ثطف زض 1 زؾب جط ) ی ی تط ثط زضخ ؾب تی طاز( 4/08 15/17 134/67 PLAPS افعایف ثبض س ی زض اثط افعایف اضتفبع ) ی ی تط زض ط وی تط( 14/7 0/158 0/1583 0/1496 ضطیت ػىؽا ؼ خطیب آة ظیطظ ی ی ALPHA_BF 0/68 0/74 0/66 ضطیت تهحیح تجریط اظ ذبن ESCO 5/39 5/56 5/19 ضطیت ب ی خطیب ض ظ ی ی OV_N 94/8 97/47 91/64 حسال یعا شذیط آة زض آثر ا ؾغحی ثطای ثبظ كت آة اظ آثر ا ؾغحی ث ظ ضیك ) ی ی تط( REVAPMN 0/09 0/09 0/08 ضطیت تؼیی ف ش ث آثر ا ػ یك اظ آثر ا ؾغحی یب نؼ ز یی ی اظ آثر ا ؾغحی GW_REVAP 648/3 669/3 644/87 حسال مساض شذیط قس آة زض آثر ا و ثطای ضخ زاز خطیب پبی الظ اؾت. GWQMN 0/1417 0/147 0/14 ق بض ح ی ض ا بة زض قطایظ ضع ثتی ت ؾظ CN 1/9 /0 1/88 ضطیت تأذیط آة ظیطظ ی ی )ض ظ( GW_DELAY 0/1351 0/1363 0/13 زضنس تغصی آثر ا ػ یك RCHRG_DP جذول 4- نتایج واسنجی مذل ترای اتعاد سلولی مختلف DEM 300 50 00 150 100 70 50 30 0 10 DEM 0 /18 0 / 18 0 / 17 0 / 18 0 / 18 0 / 18 0 / 17 0 / 17 0 / 17 0 / 17 p-factor 0 /4 0 / 5 0 / 5 0 / 6 0 / 5 0 / 5 0 / 4 0 / 5 0 / 3 0 / 4 d-factor 0 /64 0 / 61 0 / 6 0 / 6 0 / 64 0 / 64 0 / 64 0 / 63 0 / 63 0 / 63 R 0 /6 0 / 59 0 / 6 0 / 6 0 / 6 0 / 6 0 / 63 0 / 6 0 / 6 0 / 61 NS جذول 5- نتایج اعتثارسنجی مذل ترای اتعاد سلولی مختلف DEM 300 50 00 150 100 70 50 30 0 10 DEM 0 /16 0 / 17 0 / 17 0 / 17 0 / 17 0 / 19 0 / 17 0 / 18 0 / 17 0 / 17 p-factor / 0 0 / 0 / 1 0 / 0 / 1 0 / 1 0 / 0 0 / 1 0 / 1 0 / 0 d-factor 0 /53 0 / 51 0 / 51 0 / 5 0 / 51 0 / 50 0 / 51 0 / 51 0 / 51 0 / 51 R 0 /53 0 / 51 0 / 5 0 / 51 0 / 51 0 / 50 0 / 51 0 / 51 0 / 51 0 / 51 NS جؿت ی ثی ؼیبض بی ؾ دف زلت س پیىؿ ؾبیع س ضل ی اضتفبع ثطای ز ض اؾ دی زض قى )5( آ ضز قس اؾت. ثطای اؾبؼ ثی پیىؿ ؾبیع مك DEM ثىبض طفت قس خ ت اخطای س SWAT زلت قجی ؾبظی ض ا بة زض ؾغح 1. Revap 10
اع ی ب 95 زضنس جؿت ی ؼ یزاضی كب س كس زض تید ثطای غم غب ؼبتی ا ساظ ؾ ی س ضل ی اضتفبعی ثط زلت قجی ؾبظی ض ا بة تأثیطی ساقت. شکل 5- همثستگی تین مقادیر معیارهای تررسی دقت مذل در دوره واسنجی و انذازه سلولی مذل رقومی ارتفاعی تحث و نتیجه گیری سف اظ ای پػ ف ثطضؾی اثط ا ساظ ؾ ی س ضل ی اضتفبعی ثط زلت قجی ؾبظی ض ا بة زض ح ظ آثریع و ث ز. ثطای ای ظ ض اثتسا س ثطاؾبؼ مك DEM ثب زلت 0 تط اخطا قس ت ؾظ ط افعاض SWAT CUP ا ضیت SUFI- ضز اؾ دی اػتجبضؾ دی لطاض طفت حس ز ث ی پبضا تط ب ثسؾت آ س. زلت س ثب تب یح حبخی ح سی ىبضا ظطی پ یب ىبضا )1394( ر ا ی زاقت. ؾپؽ س ت ؾظ مك بی )1397( DEM ثب زلت 00 150 100 70 50 30 10 300 50 تط اخطا قس ثطاؾبؼ حس ز ث ی پبضا تط ب و زض طح لج ثسؾت آ س ث ز ضز اؾ دی اػتجبضؾ دی لطاض طفت. مبیؿ مبزیط ثسؾت آ س ثطای پبضا تط بی NS R d-factor p-factor ػس جؿت ی ثی زلت مك DEM زلت س زض قجی ؾبظی ض ا بة ضا ثطای غم غب ؼبتی كب زاز ا جت الظ ث شوط اؾت و غم غب ؼبتی اظ ظط ت پ طافی وبضثطی تب حس ظیبزی ث ز تبیح ثسؾت آ س ثطای ح و بیی ثب وبضثطی یػ ی ت پ طافی ت ع تفب ت ذ ا س ث ز. ض أ ؾبیط اعالػبت ثىبض طفت قس زض ای تحمیك ب س اعالػبت ذبن تب حس ا ىب اظ زلت ثبالیی ثطذ ضزاض ث ز و ثط تبیح ثسؾت آ س 11
تأثیط شياض ث ز. ث بثطای پیك بز یق ز زض ح ض بی ثب ؾؼت ظیبز و اظ ظط یػ ی بی ذبنق بؾی وبضثطی ب ؿت س یب اعالػبت زلیك اظ غم زض زؾتطؼ یؿت تب حس ا ىب اثط زلت مك DEM ثط تبیح قجی ؾبظی ض ا بة زض ظط طفت ق ز. HEC-HMS مناتع ػجبؾی )1388( اضظیبثی السا بت ف ی آثریعزاضی ث و ه س ضیبضی ) غب ؼ ضزی: ح ظ و اؾتب ت طا ( عاض بیی عطح تحمیمبتی ؾبظ ب تحمیمبت آ ظ تط یح وكب ضظی. لط عچك ة. حبخی ح سی 1397 وب یجطاؾی س SWAT ت ؾظ ا ضیت و فطا ؽ ی وبضثطز اثعاض اضظیبثی آة ذبن تؼیی پبضا تط بی ؤثط زض قجی ؾبظی زثی ض زذب و زض سیطیت بثغ آة وك ض زا ك ب )SWAT( SUFI- ا ی ن ؼتی انف ب 5-6 اضزیج كت قب سی ن خ ب كب ی ا. 1395. اضظیبثی وبضایی س بی IHACRES SWAT زض قجی ؾبظی.4-9 ل ( ك. اؾ ؼ ی ػ ضی ا. ض ا بة ح ض آثریع ذط آثبز. كطی زا ف آة ذبن. 6)1 سیطیت آثریعزاضی خ بز ؾبظ س ی اؾتب ت طا )1375( عاضقبت تفضی ی اخطایی ح ظ آثریع و. حبخی ح سی. ػعیعیب ا. لط عچك ة 1397 اضظیبثی اثط تغییط ال ی ثط ض ا بة ح ض و كطی سؾی سیطیت آثریع ظیط چبح ظطی پ یب. وطز ا ی ح. فطخیضاز ع. 1394. اؾ دی اضظیبثی ػ ىطز س بی یسض غی SWAT زض IHACRES قجی ؾبظی ض ا بة. كطی تح ی فضبیی ربعطات حیغی. ق بض ل 11-99..1..3.4.5.6 7. Abbaspour, K. C. 011. User manual for SWAT-CUP4, SWAT calibration and uncertainty Analysis programs. Swiss federal institute of aquatic science and technology, eawag, due bendorf, Switzerland from http://www.eawag.ch. 8. Grusson, Y. Sun, X. Gascoin, S. Sauvage, S. Raghavan, S. Anctil, F. and Sáchez-Pérez, J. 015. Assessing the capability of the SWAT model to simulate snow, snow melt and streamflow dynamics over an alpine watershed. Journal of Hydrology. 531: 574-588. 9. Littlewood L.G., Clarke R.T., Collischonn W., and Croke B.F.W. 007. Predicting daily Streamflow using rainfall forecasts, a simple loss module and unit hydrographs: Two Brazilian catchments. Environmental Modelling and Software. : 19-139. 10. Neitsch, S. L. Arnold, J. R. and Williams, J. R. 005. Soil and water assessment tool theoretical documentation: version 005. 11. Sisay, E. Halefom, A. Khare, D. Singh, L. and Worku, T. 017. Hydrological modelling of ungauged urban watershed using SWAT model. Model. Earth Syst. Environ. 3:693-70. 1. Van Liew, M. W. Arnold, J. G. and Garbrecht, J. D. 003. Hydrologic simulation on agricultural watersheds: choosing between two models. American society of agricultural on biological engineers. Transactions of ASAE. (American Society of Agricultural Engineers). 46(6): 1539-1151. Doi: 10.13031/013.15643. 13. Wagner, W., K. Scipal, C. Pathe, D. Gerten, W. Lucht and B. Rudolf. 003, Evaluation of the agreement between the first global remotely sensed soil moisture data with model and preciptation data, Journal of Geophysical Research, 108 (19). doi: 10.109/003JD003663. 14. Yang, Z. Liu, Q. He, Yi. Luo, X. and Zhang, X. 016. Comparison of daily and sun-daily SWAT models for daily streamflow simulation in the Upper Huai River Basin of China. Stoch Environ Res Risk Assess. 30: 959-97. 1